Obecne sposoby wytwarzania energii przez człowieka.
Człowiek wytwarza energię poprzez budowę elektrowni węglowych, wodnych, wiatrowych, jądrowych, geotermalnych, słonecznych – Słońce wykorzystuje się do zasilania kalkulatorów, zegarków, kamer monitoringu, znaków drogowych. Energię słoneczną można przetwarzać na ciepło w kolektorach słonecznych oraz stosować do produkcji prądu elektrycznego za pomocą ogniw fotowoltaicznych, konstruowanych na bazie krzemu (konwersja fotowoltaiczna). Trzecim rozwiązaniem jest przemiana energii promieniowania słonecznego
w energię chemiczną. Proces ten zachodzi w roślinach zielonych i nazywany jest fotosyntezą.
Energię wytwarza się również z takich surowców energetycznych gaz ziemny oraz ropa naftowa -stosowana do produkcji benzyny, nafty, olejów, parafiny, smarów, asfaltów i różnych materiałów syntetycznych.
Wpływ produkcji energii ze źródeł nieodnawialnych na środowisko przyrodnicze
Eksploatacja źródeł ma niekorzystny wpływ na środowisko. Paliwa kopalne: węgiel kamienny, węgiel brunatny, torf, uran, ropa naftowa i gaz ziemny-uważane są za najbardziej „brudne” rodzaje paliw. W przypadku odkrywkowych kopalni węgla brunatnego niszczone są krajobrazy na ogromnych przestrzeniach. Podczas spalania węgla uwalniane są do atmosfery duże ilości tlenków węgla, siarki, azotu, rtęci i ołowiu, czyli substancji szkodliwych dla środowiska i człowieka. Spalanie węgla jest przyczyną powstawania smogu i kwaśnych deszczy. Uwalniany do atmosfery w trakcie spalania węgla dwutlenek węgla powoduje nasilenie efektu cieplarnianego i w konsekwencji ocieplenie klimatu. Podczas poszukiwania, wydobywania
i transportu ropy naftowej zdarza się wyciek ropy do wody, która tworzy 3 mm powłokę, skaża wodę i środowisko wodne, uniemożliwia dotarcie promieni słonecznych i tlenu organizmom wodnym. Lepka ropa skleja pióra ptaków morskich oraz skrzela ryb i innych zwierząt wodnych. Na skażonym obszarze ropa uniemożliwia zwierzętom wodnym poruszanie, oddychanie i odżywianie się. Stosowanie ropy naftowej przetworzonej w paliwo w silnikach samochodowych doprowadziło do ciężkiego skażenia powietrza w wielu miastach. Spaliny
z samochodów i innych urządzeń napędzanych ropą zawierają trujące gazy takie jak: tlenek węgla, niespalone węglowodory, tlenek azotu czy ołów. Niektóre z tych zanieczyszczeń wchodzą w reakcję ze światłem słonecznym, tworząc smog w dużych miastach. Kiedy tlenki azotu wymieszają się z drobinami wody
w chmurach, spadają tzw. kwaśne deszcze. Zanieczyszczają one rzeki i jeziora oraz niszczą lasy. Z pozyskiwania energii z uranu są radioaktywne odpady. Spalanie paliw kopalnych powoduje też efekt cieplarniany.
Społeczne i zdrowotne skutki zanieczyszczeń powietrza i zmian klimatycznych (ich wpływ na ludzi)
W rolnictwie zmiany klimatu wpływają na zbiory, gospodarkę hodowlaną i lokalizację produkcji. Ekstremalne zjawiska pogodowe oraz ich dotkliwość mogą spowodować wzrost ryzyka nieudanych zbiorów. Zanieczyszczenie powietrza -cząstki stałe pochodzące z elektrowni spalających węgiel podrażniają drogi oddechowe i płuca, co prowadzi do wzmożonych problemów z astmą, chronicznego zapalenia oskrzeli, niedrożności układu oddechowego, problemów z oddychaniem, a nawet przedwczesnych zgonów. Mogą być również przyczyną zaburzeń układu krążenia. Powodzie mogą przenosić zanieczyszczenia i chemikalia z obiektów przemysłowych, czyli doprowadzić do skażenia wody pitnej i gruntów rolnych, a część
z nich może trafić do naszego łańcucha pokarmowego. Pożary powodują zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym co prowadzi do chorób lub przedwczesnych zgonów. Wyższe temperatury, łagodniejsze zimy, bardziej deszczowe lata sprawiają, że poszerza się obszar na którym owady przenoszą choroby takie jak borelioza, malaria na nowe obszary, gdzie wcześniej klimat im nie sprzyjał. Smog, który powstaje na skutek wymieszania powietrza z zanieczyszczeniami i spalinami powoduje alergie, astmy, niewydolność oddechową, obniżenie odporności organizmu, choroby układu krwionośnego i serca, choroby nowotworowe. Zanieczyszczenie powietrza wpływa też na płodność u ludzi.
Wyczerpywanie się surowców, z których pozyskiwana jest energia i co z tego wynika? Przypuszcza się że niektóre zasoby np. ropy naftowej mogą w ciągu kilkunastu lat się wyczerpać. Surowce te będą drożeć w miarę ich wyczerpywania się. Na skutek tego może zaburzyć się porządek ekonomiczny państw. Trzeba odpowiednio gospodarować surowcami i szukać technologii energooszczędnych.
Odnawialne źródła energii odnawiają się samoczynnie, nie szkodzą środowisku naturalnemu, redukują zużycie węgla, oleju i gazu, czyli zmniejszają emisji zanieczyszczeń. OZE to energia wiatru, promieniowania słonecznego, fal i prądów, z biomasy, biogazu, biopłynów, aerotermalna, hydroenergia. Najczęściej wykorzystuje się energię promieniowania słonecznego przez kolektory słoneczne oraz instalacje fotowoltaiczne. Moduły fotowoltaiczne wytwarzają energie elektryczną. Pompy ciepła to urządzenia grzewcze pozyskujące energie odnawialną skumulowaną w gruncie, wodzie lub powietrzu. Pobrana przez pompy ciepła energia przekazywana jest do systemu grzewczego i wykorzystywana na potrzeby ogrzewania wnętrz oraz wody. Kotły na biomasę czyli na paliwa pochodzenia roślinnego są ekologiczną alternatywą np. dla kotłów na węgiel. Mikroinstalacje to niewielka przydomowa instalacja fotowoltaiczna, o niewielkiej mocy, nie przekracza 50 kW, zasilająca w energie elektryczną budynek. Ogranicza wydatki na prąd, zatem jest dobrą inwestycję dla gospodarstwa domowego.
Efektywność energetyczna to stosunek uzyskanych wyników, usług, towarów lub energii do wkładu energii. Celem jest zmniejszenie ilości energii potrzebnej do dostarczania produktów i usług. Izolacja termiczna budynku pozwala na zużycie mniejszej ilości energii do jego ogrzewania i ochładzania. Korzyści to ograniczanie zużycia energii, obniżenie kosztów eksploatacji i oszczędność w wydatkach konsumentów, pod warunkiem, że oszczędności technologii. Ogranicza emisjię gazów cieplanych i zanieczyszczeń. Może być źródłem dochodów. W ubiegłym roku w rankingu europejskiego stowarzyszenia branży fotowoltaicznej SolarPower Europe nasz kraj zajął piąte miejsce pod względem nowych mocy w PV. Kraje Unii Europejskiej miały zainstalować w tym roku elektrownie fotowoltaiczne o łącznej mocy 19,2 GW, co oznacza 11-procentowy wzrost względem wyniku osiągniętego w 2019 roku (16,2 GW) i jest w tym duża zasługa polskiego rynku PV.
Wsparcie finansowe Mikroinstalacji OZE dla indywidualnych odbiorców w Polsce to Feed-in-tariff (FIT) tzw. system taryf gwarantowanych przeznaczony dla producentów biogazu i energii elektrycznej z elektrowni wodnych. Taryfa gwarantowana to cena, ustalona na podstawie odpowiednich przepisów, jaka jest płacona dostawcom energii pozyskiwanej z odnawialnych źródeł. Gwarancja, że cena w określonym czasie pozostanie niezmienna, daje producentom energii możliwość planowania w dłuższej perspektywie. Obejmuje to instalacje
o mocy mniejszej niż 500 kW. System FIT polega na uzyskaniu przez wytwórcę uprawnienia do zawarcia ze sprzedawcą zobowiązanym umowy sprzedaży energii elektrycznej po stałej cenie, która stanowi 90% ceny referencyjnej. Taryfy FIT obowiązują przez 15 lat i nie dłużej niż do 31 grudnia 2035r.
Net metering Jeśli nasza instalacja fotowoltaiczna wyprodukuje więcej prądu niż jesteśmy w stanie zużyć, to nadwyżkę można w cyklu rocznym rozliczyć, czyli odebrać 80% zmagazynowanej energii w sieci. Instalacja taka nie może przekraczać mocy 50 kWp.
Środki publiczne czyli gminne i wojewódzkie programy wsparcia jako posiłkowe źródło finansowania inwestycji ekologicznych. Programy gminne oferują proekologiczne programy dotacyjne na instalacje Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej razem z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej i Bankiem Ochrony Środowiska tworzą unikalny w skali Europy system finansowania przedsięwzięć związanych z ochroną środowiska. Każdy Fundusz wspiera działania proekologiczne w swoim regionie, udzielając atrakcyjnego dofinansowania na inwestycje dotyczące ochrony powietrza, gospodarki wodnej czy edukacji ekologicznej i ochrony przyrody. Fundusze są zaangażowane także we wspólne ogólnopolskie programy, w tym rządowy Program Priorytetowy Czyste Powietrze– skierowany do osób fizycznych–właścicieli/współwłaścicieli domów jednorodzinnych/wydzielonych lokali mieszkalnych. Dotacje są udzielane za pośrednictwem szesnastu WFOŚiGW. Także ogólnopolski Projekt Doradztwa Energetycznego, umożliwiający uzyskanie bezpłatnego wsparcia w zakresie inwestycji dotyczących poprawy efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii.
Niektóre banki dzięki współpracy z WFOŚiGW oferują preferencyjne kredyty na budowę mikroinstalacj. Można skorzystać z dopłat zielonego Banku.